W moim wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” z 4 sierpnia, na pytanie red. Płocińskiego, czy w przedwojennych elitach wszyscy się znali, odpowiedziałem z lekką przesadą: „Nawet jeżeli nie znali się osobiście, to gdy usiedli przy wódce i posiedzieli chwilę, na pewno znajdowali jakichś wspólnych kuzynów”.
Uzasadniłem to następująco: „W latach 30. XX wieku w Polsce w każdym roczniku było 600 tys. osób, a studia kończyło rocznie 6 tys. absolwentów. Czyli na studia szedł co setny młody człowiek. Jeżeli weźmiemy pod uwagę wszystkich wykształconych ludzi, uwzględniając nawet osoby tylko z maturą, to otrzymamy grupę 300–500 tys. osób, czyli mniej więcej 2 proc. społeczeństwa. A w latach 30. świat był już w miarę zdemokratyzowany; wcześniej elity były jeszcze mniej liczne. Widzimy, że losy naszego kraju kształtowała bardzo wąska grupa ludzi. Z niej wywodzili się wszyscy wybitni pisarze, malarze, generałowie, powstańcy itd.”
Zobaczmy, jak to wygląda na przykładzie z natury, jakim jest moja własna genealogia doktorska, zestawiona na podstawie bazy „Mathematics Genealogy Project”. Odległość w genealogii „łóżkowej” (czyli takiej, gdzie kolejne pokolenia poczynają się w łóżku, a nie na uniwersytecie) liczę w łóżkach, jak to opisałem tutaj.
Probant: Marek Jerzy Minakowski
http://www.sejm-wielki.pl/b/mi.1
doktorat: Uniw. Jagielloński 1998, „Logika formalna przed Arystotelesem”
promotor: Ewa Żarnecka-Biały
Matka: Ewa Żarnecka-Biały (26 łóżek od MJM)
http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.245444
doktorat: Uniw. Jagielloński 1965, „Modalne rachunki zdaniowe i ich zastosowania w formalizacji funktorów nie-ekstensjonalnych”
promotor: Kazimierz Pasenkiewicz
Dziad: Kazimierz Pasenkiewicz (25 łóżek od EŻB, 23 łóżka od MJM)
http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.651937
doktorat: Uniw. Warszawski 1933, „On Cognitive Acts Constructing Deductive Theories”
promotor: Tadeusz Kotarbiński
Pradziad: Tadeusz Kotarbiński (18 łóżek od KP, 14 łóżek od MJM)
http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.13102.6
doktorat: Uniw. Lwowski 1912, „Etyka Utylitaryzmu”
promotor: Kazimierz Twardowski
Prapradziad: Kazimierz Twardowski (22 łóżka od TK, 23 łóżka od MJM)
http://www.sejm-wielki.pl/b/lu.4371
doktorat: Uniw. Wiedeński 1891, „Idee und Perception. Eine erkenntnis-theoretische Untersuchung aus Descartes”.
Promotor: Robert Zimmermann
Moja „genealogia łóżkowa” nie wychodzi zasadniczo poza granice Rzeczypospolitej, co się więc działo pod tym względem w Wiedniu i Pradze, powiedzieć nie mogę. Z „genealogii doktorskiej” wiem, że mój „praprapradziad doktorski”, Robert Zimmermann doktoryzował się w Wiedniu w 1846 r. u Bernarda Bolzano, który z kolei w 1805 r. w Pradze obronił doktorat u Franza von Gerstnera. Tak więc wszyscy jesteśmy imigrantami…