Postawiono mi ciekawe pytanie: jak w moich bazach znaleźć najdłuższe genealogiczne linie żeńskie – takie gdzie DNA mitochondrialne dziedziczone jest przez kilkanaście pokoleń i my te pokolenia znamy. Zadałem mojej bazie kilka magicznych zapytań w SQL-u i dostałem odpowiedź poniższą.
Najdłuższe znane czysto-żeńskie linie genealogiczne w polskiej genealogii (tzn. w Wielkiej Genealogii Minakowskiego, www.wielcy.pl) liczą 19 pokoleń.
1. Dorota, żona Piotra Lubiatowskiego, z którym wzięła ślub w r. 1492: miała córkę Jadwigę, która wyszła w 1541 za Macieja Brzozogajskiego, w kolejnych pokoleniach idą zaś Katarzyna z Brzozogajskich Baltazarowa Czacka, Elżbieta z Czackich Łukaszow Mielżyńska, Anna z Mielżyńskich Remigianowa Zaleska, Teresa z Zaleskich Adamowa Czarnkowska, Zofia z Czarnkowskich Janowa Opalińska, królowa Polski Katarzyna z Opalińskich Stanisławowa Leszczyńska, królowa Francji Maria z Leszczyńskich Ludwikowa Bourbonowa…. i dalej można sobie znaleźć w innych źródłach. Co ciekawe, po paru pokoleniach Francuzów i Hiszpanów wracają tam nazwiska polskie, bo Izabela, księżniczka hiszpańska, wyszła za Ignacego Gurowskiego, a Karolina ks. Bourbon-Sycylijska za Andrzeja Zamoyskiego. W obecnym pokoleniu przedstawicielką jest np. Maria Florentine von Waldburg zu Zeil und Trauchburg ale także np. Christina Włodek.
2. Nieznana z imienia księżniczka Ostrogska, żona Semena Olizara. Jej córka Nastazja, księżna Iwanowa Sanguszkowa, secundo woto księżna Janowa Wiśniowiecka miała m.in. córkę Katarzynę, która przed 1539 poślubiła Grzegorza Chodkiewicza. W kolejnych pokoleniach idą zaś Anna Sapieżyna, Elżbieta Kiszczyna, Anna Radziwiłłowa, Katarzyna Hlebowiczowa, Katarzyna Sapieżyna, Katarzyna Branicka, Krystyna Sapieżyna, Teresa Potocka, Joanna z Potockich Potocka, Marianna Mostowska, Róża Sapieżyna, Maria Branicka, Maria Róża z Branickich Radziwiłłowa, Elżbieta Żeromska, Jadwiga Morawska i na końcu jej córka Natalia z Morawskich Bocti…
3. Nie znalazłem żadnego takiego przykładu dla 18 pokoleń, a dla 17 przykład jest jeden: Małgorzata z Herburtów Drohojowska, która z pierwszego małżeństwa z Andrzejem Drohojowskim (zm. 1564) miała cztery znane córki. Wśród nich wyróżnia się Barbara, żona Jana Stadnickiego (zm. 1620), po której kolejno: Elżbieta Aleksandrowa Ługowska, Barbara z Łukowskich 1. Jordanowa 2. Męcińska, Helena z Męcińskich Potocka, Konstancja Szczuczyna, Wiktoria Kącka, Marianna Potocka, Cecylia ks. Sanguszkowa, Maria Mokronoska, Antonina Potocka, Jadwiga hr. Branicka, Róża hr. Tarnowska, Elżbieta hr. Janosowa Esterhazy zu Galantha, matka Marii Franciszkowej Mycielskiej, której córka Jadwiga Stachurowa jest m.in. matką Zofii Wojtkowskiej, której córka Anna urodziła się w 2000 i daje nadzieję przedłużenia dynastii.
Nie mam czasu tego rozwijać, może kiedyś popełnię dłuższy artykuł, wyliczę więc tylko szybko panie, których żeńskie potomstwo znane jest w piętnastu lub szesnastu pokoleniach:
4. Nieznana z imienia córka kasztelana lubelskiego Słupeckiego, żona podkomorzego wiłkomierskiego Jerzego Komajewskiego (zm. 1615)
5. Anna ze Sroczyckich, której ojciec Stanisław Sroczycki był co najmniej dwukrotnie żonaty (Zofia Radecka i Dorota Milanowska). Anna wyszła za Aleksandra Koniecpolskiego, zmarłego w 1609 r.
6. Katarzyna z Dobieckich Janowa Łącka, której prapraprapraprawnuczka Teresa z Krajewskich, urodzona dnia 11 IX 1756, we wsi Szlasy-Łozino to moja prapraprapraprababcia, ale nie w linii żeńskiej. Jednak jej antenatki w linii czysto żeńskiej kwitną do dzisiaj.
7. Zofia z Rąbińskich Mikołajowa Strzelecka reprezentuje o tyle ciekawą linię, że jej wnuczka Zofia z Osowskich Kazimierzowa Radomicka założyła dwie kwitnące do dzisiaj linie czysto-żeńskie: po jej córce Zofii Andrzejowej Szołdrskiej linia ta kwitnie w osobie np. Katarzyny Kowalskiej (ur. 1993), a po Krystynie Andrzejowej Borkowej idzie np. p. Anna Wasiutyńska.
8. Zofia z Brabowieckich poślubiła w 1594 Andrzeja Bielejewskiego. Wśród jej czysto-żeńskich potomkiń jest np. p. Natalia Witkowska, ur. 1974.
9. Urszula Temryc (Temriz?) mieszkała na pograniczu polsko-niemieckim i na przełomie XVI i XVII wieku wyszła za Piotra Krzyckiego. W linii prostej jej potomkinią jest p. Anna z Tyszkiewiczów Hooperowa i jej córka Sophie Gould.
10. Anna Szczurska, zm. po 1635, ma wśród czysto-żeńskich potomków Jadwigę z Tymowskich Popławską (ur. 1966).
11. Zofia, żona Wojciecha Szczypierskiego, matka Anny Eustachowej Wierusz-Kowalskiej, urodziła się w XVI wieku. Jej potomkini w linni czysto-żeńskiej, Sophie Brzezińska ma 13 miesięcy.
Gratuluję świetnego zestawienia. Moje pytanie zmierzało w kierunku bardziej utylitarnym, a wartym rozpropagowania. Tak jak w badaniach Y-DNA należy zbadać dwóch mężczyzn o znanym wspólnym przodku dla oznaczenia jego haplotypu czyli charakterystyki męskiego chromosomu (opisanej markerami), np. http://www.plewako.pl/Y-DNA/index.html
Także tak można postąpić z linią żeńską – znaleźć dwie kobiety (lub mężczyzn) odległych od siebie pokrewieństwem ale o wspólnej pra…babce w linii żeńskiej i porównać ich mtDNA (mitochondrialne DNA). Wykrycie niemal identycznego mtDNA oznacza potwierdzenie papierowych genealogii i może pozwolić na wyszukanie bliskich krewnych – rzucając światło na genealogie klasyczną.
Pytanie brzmi – które pary osób są najbardziej predystynowane do takiego badania – to znaczy, że ich wspólne badanie pozwoli oznaczyć zarówno najdalszą przodkinię, jak też potwierdzić najdłuższe drzewo pokrewieństw. Sądzę, że te widełki nie będą już tak długie.
W tajemnicy mogę Państwu podać, że moje drzewo w linii prostej sięga aż do mitochondrialnej Ewy (ok. 140.000 lat temu) lecz cóż z tego kiedy nie mogę tego potwierdzić badaniami mtDNA. Moje „widełki” sięgają zaledwie do zmarłej w 1908 r. prababki Sabiny ze Śmiechowskich, kiedy najdalsza znana z imienia pra…babka to ta sama osoba co Zosi Brzezińskiej – Zofia N. ur. ok. 1570 r. Zofia, żona Wojciecha Szczypierskiego, matka Anny Eustachowej Wierusz-Kowalskiej.
Pozdrawiam
Stanisław Plewako
To bardzo ciekawy temat i postaram się go wyliczyć, ale muszę wymyślić sensowny algorytm…