Poseł PO Rafał Trzaskowski, kandydat na prez. Warszawy, napisał na Facebooku (za co dostał 30.000 polubień i 6.000 udostępnień): „Ułatwijmy wszystkim PiSowskim hajterom pracę. Zlustruje się dla Was sam.” Nie biorę tego do siebie, bo nie jestem „hajterem”, a tym bardziej nie PiSowskim: na PO głosowałem kilka razy, na PiS nie. Ale powiązaniami rodzinnymi elit politycznych się zajmuję, więc zabrałem się do roboty. Podnoszę rękawicę, challenge accepted.
Istotnie, wiele bardzo ciekawych osób należy do rodziny posła Trzaskowskiego. W Wikipedii (i na liście planowanych artykułów Polskiego Słownika Biograficznego) jest jego ojciec, muzyk Andrzej Trzaskowski, syn sędziego Sądu Apelacyjnego, Stanisława Trzaskowskiego, wnuk także obecnego w Wikipedii i na liście planów PSB Bronisława Trzaskowskiego. Córką tego ostatniego, Wanda, jest matką opisanego już w PSB Bogdana Janiszewskiego.
Matka posła Trzaskowskiego to Teresa Arensówna, pojawia się w ciekawej opowieści Bogdana Szaniawskiego w Archiwum historii mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego:
Czasem się spotykaliśmy, mieliśmy towarzystwo, to były trzy siostry od państwa Arens. Rodzice mieli w Warszawie przy placu Bankowym, na Rymarskiej sklep z antykami, mieszkanie na Rakowieckiej i pod Warszawą jakąś willę, i trzy córki. Jedna nie wchodziła w rachubę, była małolata, ale tamte miały po osiemnaście, dziewiętnaście lat, Jola i Iza. Najmłodsza była najbardziej niebezpieczna, bo rodzice kazali jej śledzić, patrzeć, żeby [się z siostrami] nie całowali chłopcy, jak przychodzą. Sobota, niedziela żeśmy się spotykali. Te dwie już nie żyją, natomiast z tą najmłodszą jestem w kontakcie. Była żoną Trzaskowskiego, tego muzyka, Teresa Trzaskowska.
Był tam jeszcze brat, wspomniany przez posła Trzaskowskiego w „autolustracji”, Andrzej, urodzony 13 IX 1924. Poległ on na Pl. Bankowym, w pierwszym dniu Powstania Warszawskiego. Anna Izabela z Arensów (Ahrensów?) Skrońska urodziła się (wg nagrobka) 26 VII 1923. W bazie Powstańczych biogramów jest błąd: data 1924. Matką Andrzeja i Anny miała być (wg bazy powstańców warszawskich) Florentyna Ciborska. Czy była ona także matką Teresy? Tego nie wiem. W bazie warszawskich nekrologów firmy EWMAL odnotowano zgon jakiejś Florentyny Arens z datą 26 XII 1926: mogła to być żona Tadeusza (który w takim razie zapewne ożenił się powtórnie, skoro mówi się o „państwu Arensach”), ale mogła to być też córeczka zmarła w dzieciństwie, nosząca to samo imię, co matka.
Andrzej Trzaskowski był drugim mężem Teresy Arensówny. Pierwszym był Marian Ferster. Miała z nim urodzonego w 1953 r. syna Piotra, który już od 1973 r. (poseł Rafał Trzaskowski miał wtedy rok) pełnił funkcję dyrektora słynnego krakowskiego kabaretu „Piwnica pod Baranami”. Jak do tego doszło? W artykule Wacława Krupińskiego, Dyrektor Piotra S. („Dziennik Polski” nr 258 z 04 XI 2006) czytamy:
«Kilka lat wcześniej to Ferster przedstawił się Skrzyneckiemu. – Miałem jakieś 14 lat, gdy podszedłem do Piotra na ulicy, powiedziałem, kim jestem, spytałem, czy zna moich rodziców i czy mogę przyjść na kabaret. I Piotr się ze mną umówił, czekał punktualnie na dziedzińcu pałacu Pod Baranami i wprowadził do Piwnicy ukrytego pod peleryną tak, by nie dostrzegł mnie stojący na bramce pan Sztyc, strzegący, by się nie kręciły tam małolaty…
Z tego wieczoru zapamiętał Piotr Ferster głównie Demarczyk (- To dla niej przede wszystkim poszedłem…) i Dymnego (- Strasznie obrażał wtedy publiczność…), a także straszną awanturę od ojca. Wrócił bowiem do domu głuchą nocą, jako że program zaczynał się o 22.30, czyli naprawdę jeszcze później, a trwał trzy godziny. Dopiero wyjaśnienie, że był w kabarecie, podziałało kojąco. Cóż, Marian Ferster, sam wyrastał w atmosferze bohemy; to w mieszkaniu jego ojca, Aleksandra, w początkach lat 50. nielegalnie grano jazz.
Joanna Olczak-Ronikier opisuje w swej książce o Piwnicy, że po raz pierwszy Piotruś Ferster był widziany w Piwnicy pod Baranami jeszcze w latach 50., kiedy jako dziecko bawił się pod barem prowadzonym przez jego mamę i Zofię Komedową…
I tu zaczyna być intrygująco. Otóż matka Piotra Ferstera i Rafała Trzaskowskiego, w latach 50. prowadziła bar w „Piwnicy pod Baranami”. Była wtedy jeszcze żoną Ferstera, a synową Aleksandra i Władysławy Fersterów. Kim oni byli? Skoro rodzina była to tak znakomicie ustosunkowana, o rozległych krakowskich kontaktach, musiała być sama z siebie godna uwagi. W artykule o Piotrze Fersterze we Who is who w Polsce czytamy, że jego ojciec to „Marian, mgr inż. mechanik”; powiedzmy sobie szczerze: „mgr. inż. mechanik” to nie jest dobry bilet do owego „obozu dekadencji”. Kim był ów Aleksander Ferster, ojciec Mariana, u którego „w początkach lat 50. nielegalnie grano jazz”?
Znalazłem nekrolog Aleksandra Ferstera. A ściślej biorąc: płk dr med. Aleksandra Ferstera (1900-1984). Być może szarżę pułkownika zdobył jeszcze w czasie wojny, ale myślę, że jako ktoś kto w latach 50. mógł sobie pozwolić na urządzanie prywatnych, nielegalnych koncertów jazzowych, był raczej kimś wpływowym już w czasach stalinizmu. Podobno był cenionym pediatrą, znalazłem jednak informację, że był lekarzem wojskowym.
Bratem Aleksandra był Karol Ferster, o którym czytam, że „Był twórcą postaci Augusta Bęc-Walskiego – groteskowego reakcjonisty, ukazującego się przez wiele lat na czternastej stronie „Przekroju”. (…) W 1952 roku otrzymał nagrodę państwową III stopnia za aktualne karykatury polityczne. Od 1945 roku należał do PPR”.
Do tej pory jeszcze nie natknęliśmy się na powiązania genealogiczne z ogółem genealogii polskich elit, z moją bazą genealogiczną. Trzeba więc szukać dalej.
Przyjrzyjmy się żonie płk dr Aleksandra Ferstera, Władysławie z Drobnerów. Znalazłem ją w inwentarzu IPN. Od razu wyjaśniam: z tego wpisu wynika, że Władysława Fersterowa nie była tajnym współpracownikiem UB. Była jej pracownikiem jawnym, etatowym, w latach 1948-50:
Prawdopodobnie nie było to żadną tajemnicą dla środowiska „Piwnicy”, że teściowa tamtejszej barmanki, matki Rafała Trzaskowskiego, Władysława Fersterowa, była funkcjonariuszem UB. Trudno tu o zdziwienie, wszak w latach 1956-57, stryj Władysławy Festerowej, Bolesław Drobner, był I Sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie (wcześniej był ministrem w PKWN i prezydentem Wrocławia). O tym, że sprawa ta musiała być powszechnie znana i niewinna, wnioskuję też z tego, że gdy w 2006 r. ukazała się książka o tym, że tajnym współpracownikiem UB był mąż wspomnianej wyżej Janiny Ronikierowej, było to wielką sensacją, bo podobno innych takich osób w kręgu „Piwnicy” nie było. Ale mogę się mylić.
W przeciwieństwie do Trzaskowskich (pochodzących z Rzeszowa), Arensów (z Warszawy) i Fersterów (z Kalwarii Zebrzydowskiej) Drobnerowie to stara krakowska rodzina. Akt urodzenia Władysławy z Drobnerów Festerowej zapisano w księgach metrykalnych gminy żydowskiej na Kazimierzu. Babcia Bolesława Drobnera (prababcia Władysławy Festerowej), Keila ze Schnitzerów, była siostrą Cypory Gumplowiczowej, której szwagier Lebel Gumplowicz był dziadkiem wielkiego socjologa, Ludwika Gumplowicza.
A jak ktoś jest skoligacony z Gumplowiczami, to i z całą resztą świata*.
Co należało dowieść.
*) Władysława z Drobnerów Fersterowa była prawnuczką Izraela Wermutha (zm. 1885), którego brat Chaim (zm. 1839) był mężem Rejzli Ritterman, siostry Peszli Blumenstockowej, której szwagier, Salomon Blumenstock, to ojciec Jakuba Halbana, zięcia Józefa Natansona, którego bratem był dr Ludwik Natanson, pradziadek Marii z Natansonów Wyganowskiej, której mąż Jan był bratem ciotecznym Janiny z Orzechowskich Rościszewskiej, żony Macieja, brata ciotecznego mojej babci Zofii z Radzickich Minakowskiej.
P.S. Po napisaniu powyższego tekstu okazało się, że mamy jednak bliską koligację Trzaskowskich z głównym pniem genealogicznym polskich elit szlacheckich, poprzez wspomnianą na początku Wandę Marię z Trzaskowskich Janiszewską, matkę opisanego w PSB Bogdana Janiszewskiego (1885-1923). Otóż siostra owego Bogdana, Wanda Janiszewska, wyszła za Wojciecha Łobaczewskiego, którego babcią była Henryka hrabianka Krasicka, żona Stanisława Cieszkowskiego. Ów Wojciech Łobaczewski to zatem siostrzeniec pułkownika w Powstaniu Styczniowym, Teodora Cieszkowskiego (1833-1863). Idąc dalej: ów Wojciech Łobaczewski (zięć Wandy z Trzaskowskich Janiszewskiej) to na dwa sposoby praprapraprawnuk kasztelana lwowskiego Józefa hr. Krasickiego, którego potomkiem jest obecny minister zdrowia, Konstanty ks. Radziwiłł.
Te koligacje Trzaskowskich z Janiszewskimi są raczej niewątpliwe, choć wyglądają zaskakująco: otóż wygląda na to, że ojciec posła Rafała, urodzony w 1933 r., to brat cioteczny Bogdana Janiszewskiego urodzonego w 1885: 48 lat różnicy między ciotecznymi braćmi, a więc jeden mógłby być spokojnie dziadkiem drugiego! Wedle artykułu p. Elżbiety Sobieszczańskiej w „Wiadomościach Ziemiańskich” nr 56 (zima 2013), Wanda z Trzaskowskich Janiszewska urodziła się w 1852 r. w Tarnowie, jako córka Bronisława i Magdaleny Petri. Tymczasem dziadek posła Rafała, Stanisław Trzaskowski, urodził się (wg spisu ludności Krakowa z 1910 r.) w 1867 r. w Rzeszowie. O ile jednak Wanda już w 1885 r. rodzi syna Bogdana, o tyle jej brat Stanisław jeszcze w 1910 r. jest kawalerem. Według spisu ludności Krakowa z 1900 r., ich ojciec Bronisław, emeryt, mieszka w Krakowie z żoną Marią, urodzoną w 1828 r. we Lwowie – czy ta Maria to owa wspomniana Magdalena Petri, czy też może kolejna żona Bronisława? Tego nie wiem. Nie natrafiłem też na informację o tym, kiedy i z kim Stanisław (dziadek posła Rafała) się ożenił – musiało to być między 1910 a 1933 r., zapewne w Krakowie.
„okazało się”, raczej ktos okazal!