Najbliższą przyjaciółką Papieża była potomkini żydowskich bankierów

Wikipedia pisze o niej:

urodziła się w polsko-francuskiej arystokratycznej rodzinie. Była córką Marii Ludwiki de Lanval Tymienieckiej (…) W 1973 roku zaprzyjaźniła się z kardynałem Karolem Wojtyłą. Przyjaźń trwała do śmierci Wojtyły w 2005 roku, Tymieniecka odwiedziła go ostatni raz na dzień przed jego śmiercią. W wydanej w 1997 roku biografii Jana Pawła II His Holiness Carl Bernstein i Marco Politi twierdzą, że historia tej przyjaźni jest kluczowa dla zrozumienia postaci polskiego papieża. W 2008 roku Tymieniecka sprzedała polskiej Bibliotece Narodowej kolekcję listów napisanych do niej przez Jana Pawła II.

Mówi się też, że filozofii uczyła ją matka, owa Maria Ludwika Tymieniecka, z domu de Lanval. Ale inne informacje o matce są zupełnie przekręcone! Tylko prawda jest ciekawa, więc cofnijmy się od początku – by w ten sposób poznać ów klucz do zrozumienia postaci Jana Pawła II.

Otóż 19 września 1801 zmarł najbogatszy Żyd polski, Samuel syn Jakuba, zwany Szmulem Zbytkowerem (przydomek ten wiąże się zwykle z bogactwami, „zbytkami” tej rodziny). Znamy dziś prawie 500 jego potomków (do czasów obecnych). Wśród nich warto wymienić noblistę, filozofa Henri’ego Bergsona, ale wśród jego potomków i ich małżonków znajdujemy aż 35 osób opisanych w Polskim słowniku biograficznym. Stanowią więc oni aż 1,2‰ wszystkich opisanych tam osób!

Jedną z córek Szmula jest znana jako Ludwika (choć zapewne miała też właściwe, żydowskie, imię). Wyszła dwukrotnie za mąż – za Izaaka Flatau (zm. 1807) i Maurcyego Samelsona. Synem z drugiego małżeństwa był dr Szymon Samelsohn, krakowski adwokat, poseł do Sejmu Krajowego Galicji i austriackiej Rady Państwa. Z pierwszego małżeństwa poza m.in. sławnym bankierem, Jakubem Flatow (Flatau) była też córka Rozalia, już w 1813 r. wydana za Abrahama Loewensteina.

Loewensteinowie osiedli w Krakowie i dokumenty po nich zostały w aktach stanu cywilnego gminy mojżeszowej na Kazimierzu. Córka Emilia (ur. w 1813) wyszła za Samuela Markusfelda, syn zaś, Ignacy, był jak się wydaje identyczny z Bernardem, bo obaj urodzili się w 1828 r. O Bernardzie wiemy, bo zachował się jego akt urodzenia. Zaś o dacie urodzenia Ignacego wiemy z jego aktu chrztu…

Otóż Ignacy (Bernard?) Loewenstein ożenił się ze swoją siostrzenicą, Aleksandrą Markusfeld. Około roku 1871 urodziła im się córka, Emilia Róża Ernestyna (potem: Radwanowa). 2 lipca 1877 urodziła się młodsza, Maria Ludwika.

„W 1881 roku Ignacy Loewenstein, prawnuk Szmula Zbytkowera, postawił na grobie pradziada i prababki oraz ich zięcia Izaaka Flataua okazały pomnik” – jak pisze Karol Mórawski w Kartkach z dziejów Żydów warszawskich. Było to na żydowskim cmentarzu bródnowskim na Pradze pod Warszawą, który ufundował w swoich dobrach pradziadek Szmul. Jak widać, Ignacy czuł się z nim związany.

Jednak pod datą 9 X 1889 w aktach parafii św. Aleksandra w Warszawie znajdujemy trzy chrzty: 61-letniego Ignacego Loewensteina, jego żony (i siostrzenicy zarazem) 43-letniej Aleksandry Markusfeldówny i 12-letniej córki Marii Ludwiki. Starsza córka, Emilia, wzięła katolicki ślub pół roku wcześniej i ochrzczona była (nie wiemy kiedy) w parafii św. Krzyża. W dokumentach tych Ignacy nazywany jest „posiadaczem ziemskim” (pomieszczik), „wcześniej wyznania żydowskiego”. Jak widać – w r. 1889 chłop był ciągle chłopem, ale Żyd mógł być już ziemianinem, jak szlachcic.

Maria Ludwika Loewenstein, z zawodu nauczycielka prywatna, wyszła 4 sierpnia 1906 r. za technika, Władysława Tymienieckiego (jego ojciec był sędzią śledczym w Łęczycy). Rodzice Marii Ludwiki już wtedy nie żyją.

Dlaczego więc Maria Ludwika Tymieniecka, matka słynnej filozofki, przyjaciółki Jana Pawła II, Anny Teresy Tymienieckiej, uchodzi w literaturze za „Marię Ludwikę de Lenval”, francuską arystokratkę? Owo qui pro quo jest dość zabawne. Otóż w Warszawie żyli wtedy inni Loewensteinowie, również bardzo bogaci, zapewne z naszymi daleko spokrewnieni. Pradziadkiem Anny Teresy Tymienieckiej był, jak wspomnieliśmy, Abraham Loewenstein, od 1813 mąż Rozalii Flatau. Z kolei jego rówieśnikiem (może bratem?) był Salomon Loewenstein, mąż Sary Natanson. Wśród synów Samuela mamy Jakuba, ożenionego z Dorotą Kronenberg, siostrą wielkiego Leopolda Kronenberga. Synowie Jakuba (wnukowie Samuela, a siostrzeńcy Leopolda Kronenberga), Seweryn i Leon Loewensteinowie, otrzymali w latach 1881 i 1884 od Ernesta II, Wielkiego Księcia Sachsen-Coburg-Gotha tytuły baronów de Lenval.

Tytuł baronów de Lenval nie miał oczywiście nic wspólnego z Francją, a pokrewieństwo Marii Ludwiki Tymienieckiej z Sewerynem i Leonem Loewenstein, baronami de Lenval, jeżeli było, to odległe. Ale jak widać, wystarczyło to na stworzenie legendy o francuskim, arystokratycznym pochodzeniu przyjaciółki Jana Pawła II, prof. Anny Teresy Tymienieckiej. Istotnie, była ona arystokratką – ale polsko-żydowską, potomkinią wielkiego Żyda i Polaka, Szmula Zbytkowera!

Oto inni potomkowie Szmula Zbytkowera (lub ich małżonkowie), którzy zostali opisani w Polskim słowniku biograficznym:

P.S. Próbowałem zweryfikować w środowiskach, które mogły być bliskie otoczeniu Jana Pawła II i Anny Teresy Tymienieckiej, czy wiadomo coś o jej żydowskim pochodzeniu – ale z reakcji na mój wpis na Facebooku odniosłem wrażenie, że nic takiego nie krążyło, nawet w postaci plotek. Żadne ślady w Internecie również się nie zachowały.

Najbliższą przyjaciółką Papieża była potomkini żydowskich bankierów

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Archiwa

Meta